نویسنده: دکتر محمد مرتضوی
بیمار: آقای 35 ساله (هنگام مراجعه جهت درمان) با شرایط سیستمیک نرمال
شکایت اصلی بیمار : درد خود بخود در ناحیه قدام فک بالا و حساسیت به دق در دندان ۱.۱
سابقه درمان های دندانپزشکی : سابقه درمان ارتودنسی حدود ۱۵ سال پیش
یافته های مهم : در نمای رادیوگرافی رادیولوسنسی مشکوک به وجود تحلیل در ریشه دندان 1.1 دیده می شود.
حساسیت سرما ( - )
حساسیت به دق و لمس ( ++ )
تشخیص پالپ و پری اپیکال : نکروز پالپ وپریودنتیت حاد اپیکال
پروگنوز درمان : در صورت عدم وجود پرفوریشن در ریشه good
طرح درمان : درمان ریشه دندان 1.1
ملاحظات مهم مرتبط با درمان : بیمار با درد متوسط خود بخود و حساسیت به دق مراجعه کرد .در نمای رادیوگرافی پری اپیکال تحلیل ریشه مشاهده می شود . یکی از مسائل مهم در تعیین پروگنوز تحلیلها وجود پرفوریشن در ریشه است (یعنی وجود ارتباظ بین فضای داخل ریشه با فضای بیرون ریشه) و اینکه تحلیل خارجی است یا داخلی . یکی از کاربردی ترین وسایل در تشخیص وانتخاب ظرح درمان تحلیل ریشه CBCT می باشد ( که من در ۱۰ سال پیش تجویز نکردم ولی در حال حاضر حتما تجویز می کنم)
با توجه به اینکه در تستهای وایتالیتی دندان پاسخ منفی میدهد، به نظر می رسد تحلیل ریشه ناشی از نکروز باشد .که طرح درمان خارج سازی پالپ و توقف روند تحلیل می باشد ، لذا تهیه حفره دسترسی انجام شد پالپ دندان پارسیل نکروز بود . پالپ خارج شد شستشو با هیپوکلریت سدیم ۵/۲۵ درصد و EDTA ۱۷٪ انجام شد و آماده سازی کانال تا فایل F5 پروتیپر انجام شد و ماده شستشو با اولتراسونیک فعال شد.کلسیم هیدروکساید داخل کانال قرار داده شد.برای یک هفته بعد نوبت جلسه دوم داده شد.
بیمار یک هفته بعد مراجعه کرد. علائم بالینی بهتر شده بود مجددا با EDTA 17% و هیپوکلریت سدیم ۵/۲۵ ٪ شستشو داده شد. طول کارکرد مجددا با اپکس لوکیتور بررسی شد و patency مجددا چک شد برای حذف بهتر کلسیم هیدروکساید از کانال مجدداکانال بطول کارکرد شکل دهی شد و با تکنیک Warm vertical compaction کانال پر شد و با گوتا ترموپلاستیک قسمت تحلیل و کرونال پر شد.
در تاریخ 2023.03.02 ( حدود ۸ سال بعد ) بیمار مجددا با احساس سنگینی و درد در ناحیه قدام بالا راست مراجعه کرد در بررسی انجام شده حساسیت به دق و لمس در ۱.۱ نرمال بود . دندان ۱.۲ در تست سرما پاسخ منفی می داد لذا جهت بررسی بهتر درخواست CBCT شد. که در نمای CBCT دندان ۱.۲ گشادی PDL در انتهای ریشه داشت و دندان ۱.۱ نرمال بود. دندان ۱.۲ درمان ریشه شد پالپ نکروز بود درمان ۲ جلسه ای همراه با قراردادن کلسیم هیدروکساید به مدت ۳ هفته انجام شد در جلسه دوم علائم بیمار برطرف شده بود .
بیمار در تاریخ 2042.04.02(بعد از 10 سال) جهت درمان دندان 6 .2مراجعه کرد و دندان 1.1 مجددا ارزیابی رادیوگرافیک شد شرایط نرمال است.
نکات آموزنده :
۱) درمان تحلیل داخلی مرتبط با نکروز پالپ در صورتی که به هنگام مداخله شود و هنوز ریشه پرفوره نشده باشد از موفقیت بالینی خوبی برخوردار است .
۲) استفاده از CBCT در موارد وجود تحلیل بسیار کمک کننده است.
۳) تکنیک گوتای ترمو پلاستیک و یا استفاده از سمان های کلسیم سیلیکات بخصوص در موارد مشکوک به وجود پرفوریشن در ریشع بسیار کمک کننده است.